外观
sudden-leap-of-titration.md---
title: 滴定突跃的数学原理
createTime: 2025/9/1
categories:
- study
tags:
- chemistry
- maths
---
假设滴定引起浓度变化的速率恒定,可以列出方程
$$
\begin{cases}
c(\ce{H+}) - c(\ce{OH-}) = \Delta c_0 + vt \\
c(\ce{H+}) \cdot c(\ce{OH-}) = K_w
\end{cases}
$$
有非负解
$$
c(\ce{H+}) = \dfrac{\Delta c_0 + vt + \sqrt{(\Delta c_0 + vt)^2 + 4K_w}}{2}
$$
于是根据定义,
$$
\text{pH} = -\lg \left( \dfrac{\Delta c_0 + vt + \sqrt{(\Delta c_0 + vt)^2 + 4K_w}}{2} \right)
$$
将其求导,得
$$
\providecommand\d{\mathrm{d}}
\dfrac{\d\kern{1px} \text{pH}}{\d t} = -\dfrac{v}{\ln(10) \sqrt{(\Delta c_0 + vt)^2 + 4K_w}}
$$
不难发现导函数有如下性质(不妨设 $v>0$,即酸滴碱):
- 导函数关于 $t=-\dfrac{\Delta c_0}{v}$ 对称
这说明 $\text{pH}\text{-}t$ 图象关于中和点对称。
- $t < -\dfrac{\Delta c_0}{v}$ 时,导函数的绝对值单调递增;$t > -\dfrac{\Delta c_0}{v}$ 时,导函数绝对值单调递减
这说明中和之前 $\text{pH}$ 的变化速度逐渐加快,中和之后 $\text{pH}$ 的变化速度逐渐减慢。
- $t = -\dfrac{\Delta c_0}{v}$ 时,导函数取得最小值 $-\dfrac{v}{2\ln(10) \sqrt{K_w}}$
说明中和时,$\text{pH}$ 的变化速度最大。
由于 $\sqrt{K_w} \approx 10^{-7}$,因此此时导函数的绝对值可以非常大。